اگر به دنبال خانه هستید، به احتمال زیاد به مشاوران املاک سری می‌زنید و از آن‌ها در پیدا کردن خانه کمک می‌گیرید. پس از این که خانه مورد نظر خود را یافتید، نوبت به نوشتن قرارداد و قولنامه می‌رسد. این که قولنامه را چگونه تنظیم کنید و چه مواردی را در آن ذکر کنید، بسیار مهم است. زیرا کهتعداد زیادی از پرونده‌های موجود در دادگاه در مورد املاک، از پیامدهای درست تنظیم نکردن قولنامه است. اگر شما در تنظیم قولنامه دقت لازم را نداشته باشید ممکن است نتوانید به حق تان برسید.از طرف دیگر، چون قولنامه در دادگاه اعتبار دارد، در صورت درست تنظیم شدن می‌تواند در رسیدن شما به حقتان موثر باشد. در نوشتن قولنامه نکاتی باید رعایت شود که بسیار مهم است. اگر فروشنده و خریدار دقت لازم را در این مورد به عمل بیاورند از اختلافات زیادی در این زمینه پیش می آید جلوگیری خواهد شد.

قولنامه چیست؟

گاهی افراد قصد خرید یا فروش مالی (ملک و اتومبیل) را دارند، ولی مقدمات لازم در حال حاضر وجود ندارد؛ مثلاً خریدار نمی‌تواند مبلغ را یک‌جا بپردازد و یا فروشنده نمی‌تواند مال را تحویل خریدار بدهد؛اما هر دو بر سر فروش مال توافق دارند. در نتیجه توافقات خود را روی کاغذی به نام قولنامه می‌نویسند. وقتی قولنامه نوشته می‌شود یعنی بین خریدار و فروشنده قول و قرارهایی رد و بدل شده و فروشنده نباید مال را به دیگری بفروشد. خریدار هم باید تا مهلت تعیین شده پول را بپردازد. قولنامه یک سند عادی است؛ یعنی اعتبار اسناد رسمی را ندارد. زیرا یک کاغذ است که به دست افراد عادی تنظیم شده و مأموران دولت در آن دخالتی نداشته‌اند. به عبارت دیگر گمان نکنید قولنامه سند خانه شماست و بخواهید با قولنامه کار را تمام کنید. تا وقتی به دفتر اسناد رسمی مراجعه نکنید و سند دریافت نکنید مالک تام‌الاختیار خانه‌ای که خریده‌اید نیستید.

برای نوشتن قولنامه چه نکاتی باید رعایت شود؟

بسته به این که خریدار یا فروشنده هستید، برای تنظیم یک قرارداد قولنامه‌ای مطمئن، باید توصیه‌های متفاوتی را رعایت کنند.

اگر خریدار هستید:

1-قبل از هر چیز باید ببینید که مشاور املاکی که در آن اقدام به نوشتن قولنامه می‌کنید، از اتحادیه مجوز دارد یا نه.

2- حق بنگاه‌دار در قولنامه ذکر شود.

3- از اسنادی که نزد مشاور املاک به امانت گذاشته می‌شود، در قرارداد نام برده شود.

4- سند ملک مورد خریداری را شخصاً ملاحظه کنید تا اطمینان حاصل کنید که ملک در وثیقه نباشد.

5- اگر می‌خواهید خیالتان از بابت اینکه فروشنده آن ملک را فقط به شما فروخته راحت شود، می‌توانید از طریق کد رهگیری، پیگیری کنید که قبلا به فرد دیگر فروخته نشده باشد.

6- مشخصات ملکی که قصد خرید آن را دارید با آن چه در سند ذکر شده تطبیق دهید.

7- اگر معامله بر سر خرید خانه است، دقت کنید که ملحقات و مشاعات ملک مانند آب و برق و پارکینگ و انباری و... در سند قید شده باشد.

8-اگر کسی که قولنامه را امضا می‌کند، وکیل و نماینده مالک است، مطمئن شوید که نمایندگی او قانونی است و حق امضا در این مورد خاص را دارد.

9-مالی که قصد خرید آن را دارید اگر از طریق ارث به فروشنده رسیده، حتما گواهی انحصار وراثت و تسویه حساب مالیات بر ارث را مشاهده کنید.

10-اطمینان پیدا کنید که فروشنده ممنوع‌المعامله نیست، در غیر این صورت قادر به انتقال سند رسمی به شما نخواهد بود.

11-تا زمانی که مال را دریافت نکرده‌اید یا سند به نام شما نخورده است، از پرداخت کل مبلغ خودداری کنید.
12-اگر قصد خرید ملکی را دارید که در حال حاضر مستأجر دارد، با فروشنده بر سر زمان و نحوه تخلیه ملک توافق کنید.

13-اگر مال، چند نفر مالک داشته باشد، همه آن‌ها باید زیر قولنامه را امضا کنند، مگر این که یک نفر از طرف همه آن‌ها وکالت داشته باشد.

14-نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در قولنامه ذکر کنید که اگر درباره مالی که به شما فروخته شده، فرد دیگری ادعای مالکیت کرد، مسؤولیت جبران خسارت به عهده کیست.

15-نکته مهم دیگر این است که علاوه بر امضای فروشنده و خریدار و مهر بنگاه دار، دو نفر شاهد معتمد دو طرف، زیر قولنامه را امضا کنند تا از مشکلات احتمالی آینده پیشگیری شود.

16- تاریخ و محل دفتر خانه‌ای را که باید فروشنده در آن سند ملک را به نام شما بزند حتما در قولنامه قید کنید.

17- «اسقاط کافه خیارات» در قولنامه را فراموش نکنید؛ این بدان معنی است که راه برای هرگونه برهم زدن معامله توسط فروشنده بسته می‌شود.

18-از نوشتن و امضا کردن قولنامه‌های دستی خودداری کنید. قولنامه باید چاپی و در سه نسخه تنظیم شود. یک نسخه دست خریدار، یک نسخه برای فروشنده و یک نسخه نزد بنگاه دار می‌ماند.